A profesora da Universidade da Coruña, Ana Jesús López Díaz, do Laboratorio de Aplicacións Industriais do Láser del Centro de Investigación en Tecnoloxías Navais e Industriais (CITENI) do Campus Industrial de Ferrol, participa nun equipo de investigación do que forman parte as tres universidades públicas galegas e dúas portuguesas.
O grupo, dirixido polo investigador da Universidade de Trás-os-Montes e Alto Douro e do Centro de Geociências da Universidade de Coimbra, David Martín Freire-Lista, conta coa colaboración de Ana Jesús López, da Universidade da Coruña; Ezequiel Vázquez, da Universidade de Santiago de Compostela; Pablo Barreiro, da Universidade de Vigo; Rafael Moreira, da Universidade Nova de Lisboa; e as profesoras da Universidade de Trás-os-Montes e Alto Douro, Eunice Salavessa eMaria do Rosário Costa.
O Programa IACOBUS ten como obxectivo principal fomentar a cooperación e o intercambio entre os recursos humanos dos centros de ensino superior da Eurorrexión Galicia – Norte de Portugal. Así se conformou este equipo de expertos, que buscan afondar no estudo de materiais de construción utilizados nas igrexas rurais, tanto a nivel construtivo como pictórico, para obter información fidedigna e crear unha narrativa histórica capaz de atraer turismo e permitindo dinamizar o medio rural a través dos visitantes.
O grupo de investigación analizou cinco igrexas, utilizando técnicas non destrutivas e evitando xerar calquera tipo de dano. Segundo explica Ana Jesús López, cada vez é máis común ver como perpiaños, esculturas e frescos deteriorados polo paso de séculos “renacen” tras someterse a restauracións mediante ablación láser, que elimina de forma controlada as manchas que desvirtúan a obra.
Dentro dos últimos descubrimentos do grupo, está o levado a cabo na capela de Nossa Senhora dás Neves, en Vilar de Perdizes (Portugal), traballo que foi publicado recentemente na prestixiosa revista Heritage baixo o título «Mural Paintings Characterisation Using X-ray Fluorescence and Raman Spectroscopy—A Case Study: Nossa Senhora dás Neves Chapel, Vilar de Perdizes, Galicia—North Portugal Euroregion». Neste artigo científico descubriuse o significado iconográfico das pinturas murais da Capela.
A interpretación contribúe á comprensión da vida rural na Eurorrexión Galicia-Norte de Portugal a finais da Idade Media. O uso de técnicas espectroscopías, como fluorescencia de raios X e Raman, permitiu identificar a composición química das pinturas murais da Capela. As cores atopadas son as características da paleta pictórica da Eurorrexión de finais da Idade Media.
Outro dos exemplos máis recentes é a Igrexa de Nossa Senhora de Guadalupe de Mouçós, en Vila Real, unha igrexa románica de Tras-ou-Montes (Portugal). Grazas á análise dos seus perpiaños, esculturas e granitos de construción, os expertos identificaron diferentes fases construtivas que se sucederon ao longo dos séculos. O enfoque interdisciplinar actual tratará diversas liñas de investigación que aínda quedan por aplicar á maioría do patrimonio construído na Eurorrexión.